Vücut için doğal bir süreç olan terleme, özellikle yaz aylarında iş ve sosyal hayatı olumsuz yönde etkiliyor. Bölgesel aşırı terleme, hastaların kıyafetlerinde iz bırakması sebebiyle açık renk giyinmelerine hatta tokalaşmalarına bile engel olabiliyor. Memorial Ankara Hastanesi Dermatoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Emel Erdal Çalıkoğlu, bölgesel aşırı terleme ve tedavi yöntemleri hakkında bilgi verdi.
Kişiyi sosyal yaşamdan soyutlayabiliyor
Bölgesel ya da yaygın olabilen aşırı terleme; diyabetli hastalarda, tiroid bezi aşırı çalışan kişilerde ve kanser hastalarında sıklıkla oluşabilmektedir. Ayrıca koltuk altı, el ve ayaklarda duygusal faktörlere bağlı olduğu düşünülen bölgesel aşırı terleme görülebilmektedir. Bölgesel terlemede sinirsel uyarım sonucu terleme bezlerinin normalden fazla çalışmasının nedeni tam olarak bilinmemektedir. Aşırı terleme yani hiperhidroz hastanın iş ve sosyal hayatını olumsuz yönde etkileyen bir hastalıktır. Örneğin; koltuk altı terlemesi kıyafetlerde ıslaklık ve iz oluşturarak hastayı sosyal ortamlarda utandıracak hoş olmayan durumlara yol açabilmektedir. Ayrıca, derinin tahriş olması ve kötü bir koku oluşması da hastanın sosyal yaşamını olumsuz yönde etkilemektedir. Bunların yanı sıra, ellerdeki terlemeye bağlı olarak tokalaşma sırasında yaşanan olumsuzluklar ise kişinin iş yaşamında zorluk yaratabilmektedir. Bölgesel terleme kişinin hayatını tehdit etmese de, yaşam kalitesini önemli ölçüde azaltan bir rahatsızlıktır ve mutlaka tedavi edilmelidir.
Aşırı terleme sorunu yaşayan kişi vakit kaybetmeden bir dermatoloji uzmanına başvurmalı ve kendisi için en uygun tedavi yöntemine doktoru ile birlikte karar vermelidir.
Bölgesel aşırı terleme için kişiye özel tedavi alternatiflerinden hangisinin uygulanacağına uzman doktor ile birlikte karar verilmelidir. Bu tedaviler şöyle sıralanmaktadır:
- Ağızdan alınan ilaçlar
- Metal tozların bölgesel olarak kullanımı
- İyontoforez yöntemi
- Cerrahi tedavi yöntemleri
- Botoks (Botulinium toksini A)
Aşırı terleme tedavisinde botoks en etkili yöntem olarak öne çıkıyor
Bölgesel aşırı terlemenin tedavisinde alternatif yöntemler kullanılmasına rağmen günümüzde rahatsızlığın tedavisi için en etkili ve kolay işlem botoks uygulamasıdır. Aşırı terleme tedavisinde kullanılan A tipi botulinium toksini (BTX-A) , besin zehirlenmelerinden sorumlu olan bakteriden elde edilen bir toksindir. Botoks tedavisi öncesinde, uygulama yapılacak bölge iyot testi ile belirlenmektedir. İyot uygulanan bölgelerde terleme varsa deri rengi siyahlaşmaktadır. Daha sonra bu madde deri içine enjekte edilmektedir. El ve ayaklardaki uygulama ağrılı olabileceği için tedavi öncesinde bölgesel anestezi yapılmaktadır. Koltuk altında uygulama daha ağrısız olduğu için, bu işleme özel kremlerin bir saat öncesinde terleme bölgesine sürülmesi yeterli olmaktadır. İşlemden birkaç gün sonra şikayetlerin sona erdiği görülür. Tedavinin etkisi 4- 6 ay arası devam etmektedir. Bu nedenle yılda 2-3 kez tekrarlanması gerekmektedir.
Aşırı terleme tedavisinde botoks işlemi; gebelik ve emzirme döneminde, bazı kas hastalarında ve birtakım antibiyotikleri kullanan kişilerde kesinlikle uygulanmamalıdır. Tedavinin yan etkileri çok az olmakla birlikte enjeksiyon bölgesindeki küçük kaslarda zayıflığa sebep olabilmektedir. Bazı durumlarda da uygulama yapılmayan yerlerde uygulama yapılan yerlere oranla terleme artması görülebilmektedir. Uygulaması son derece kolay olan işlem sonrasında hastalar, iş ya da günlük yaşamlarına hemen dönebilmektedirler.
