ABD Ticaret Odası, fikri mülkiyet haklarıyla ilgili uluslararası raporunu açıkladı. Ülkeleri; fikri mülkiyet ve marka haklarını koruma seviyeleri bakımından değerlendiren rapor, ekonomilerini büyütmek isteyen ülkeler için önemli ipuçları içeriyor. Değerlendirmeye ilk kez dahil edilen ve 2023 yılında dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmayı hedefleyen Türkiye, toplam puanlamada orta sıralarda yer aldı.
ABD Ticaret Odası’nın hazırladığı Uluslararası Fikri Mülkiyet Endeksi Raporu, 2023 yılında dünyanın en büyük 10 ekonomisinden biri olmayı hedefleyen Türkiye için önemli ipuçları sunuyor. Bu endeks, ülkelerin ekonomik büyüme ve gelişimini teşvik eden fikri mülkiyet hakları alanında 30 farklı göstergenin değerlendirilmesi sonucunda hazırlandı. Fikri Mülkiyet Endeksi Raporu’nda en yüksek notları ABD, İngiltere ve Fransa alırken; Türkiye, 30 üzerinden 12,38 puan ile sıralamanın ortalarında yer alıyor. Listenin sonlarında ise Hindistan, Tayland ve Vietnam bulunuyor.
Amerikan Ticaret Odası Küresel Fikri Mülkiyet Merkezi Başkanı David Hirschmann, raporla ilgili olarak “Sağlam bir fikri mülkiyet sistemi, ekonomik ve sosyal gelişimini hızlandırmak isteyen uluslara güçlü bir temel sağlarken, tüketicilere de orijinal, güvenilir ve işlevini tam gören ürünler satın aldıklarının teminatını verir” dedi.
Rapora göre; patentleyebilme kapasitesi, lisanslama yapısının uluslararası anlaşmalar ile uyumlu olması gibi konular, Türkiye’nin güçlü alanları olarak öne çıkıyor. On-line telif hakkı alanında yapılması gereken reformlar, sahte ürün oranlarının yüksek olması ve data korunması noktasındaki yetersiz düzenlemeler gibi konular ise zayıf alanlar olarak dikkat çekiyor. Raporda ayrıca, sigarada olası bir “tek tip paketleme” ya da “kara paket” düzenlemesi Türkiye’nin fikri mülkiyet karnesindeki zayıf alanlarından biri olarak göze çarpıyor. “Tek tip paketleme” düzenlemesinin dünyadaki tek uygulayıcısı Avustralya. Bu düzenleme, Avustralya’nın da bir önceki yıla göre Uluslararası Fikri Mülkiyet Endeksi’nde gerilemesine neden oldu. Buradaki temel endişe, marka kullanım haklarının kısıtlanması ve bu aşırı uygulamanın başka sektörlere de sıçrayabileceği konusu.
İşte Türkiye’nin fikri mülkiyet alanındaki karnesi:
| Fikri Mülkiyet Endeks Göstergeleri – Türkiye |
Ülke Notu |
En Yüksek Not |
| Patent Hakları |
3,6 |
7 |
| Telif Hakları |
1,99 |
6 |
| Ticari Marka Hakları |
2 |
5 |
| Ticari Sır Korunması ve Kolay Pazar Erişimi |
1 |
2 |
| Konu Hakkındaki Yasaların Etkin Uygulanması |
1,79 |
6 |
| Uluslararası Anlaşmalara Uyum |
2 |
4 |
| Toplam |
12,38 |
30 |
Raporla ilgili bir değerlendirme yapan TABA/AmCham Genel Başkanı Ekim Alptekin, Uluslararası Fikri Mülkiyet Endeksi Çalışması’nın önemine dikkat çekti: “Fikri mülkiyet ve marka haklarının korunması ile doğrudan yabancı yatırım arasında sıkı bir ilişki var. Fikri mülkiyet ve marka haklarının üst seviyede korunması ve bu hakları aşırı yönde kısıtlayan regülasyonlardan kaçınılması ile; yatırımların artacağına, daha çok iş yaratılabileceğine ve ekonomik büyümenin ivme kazanacağına TABA/AmCham olarak inanıyoruz”. TABA/AmCham Genel Başkanı sözlerine şöyle devam etti: “ABD ve Türkiye arasındaki ticaretin güçlenmesi, yatırımların artması ve yeni fikirlerin hayata geçmesi bakımından fikri mülkiyet hakları büyük önem taşıyor. ABD ile Türkiye arasındaki dış ticaret hacmi, 20 milyar dolar seviyelerine ulaşmış durumda. Bu ticaret hacmini daha da ileriye götürme, yatırım fırsatlarını artırma ve karşılıklı ticareti serbestleştirmede fikri mülkiyet ve marka haklarının tamamen güvence altında olması gerekmektedir. Türkiye’nin, bu hakları koruma noktasındaki çalışmalarını artırarak sürdürmesini diler, çalışmaları desteklemeye her zaman hazır olduğumuzu belirtiriz.”
Raporun tamamı www.theglobalipcenter.com/GIPCindex. adresinde bulunuyor.
