Türk plastik sektörü, olumsuz algı kampanyalarının bir yenisi ile daha mücadele ediyor. Mavi kapak toplama kampanyası ile ilgili haksız eleştiriler ve değerlendirmeler sektörü zan altında bırakıyor. Peki neden? Kapakların toplanması ile sektörün pet şişelerin geri dönüşüm sorumluluğundan kurtulduğu iddia ediliyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği yanlış yorumlanarak kampanyayı destekleyen milyonların zihninde soru işaretleri oluşturuluyor. Sonuç; plastik kapakların toplanması engelleniyor, ekonomi ve çevre kaybediyor, engellilerin umut ışığı söndürülüyor. Oysaki plastik ambalaj sektörü üretiminin yüzde 44’ünü geri dönüştürmek zorunda ve bu zorunluluk sonucu örneğin 2013 yılında piyasaya sürülen yaklaşık 200 bin ton pet şişenin, 85 bin ton atığı toplandı. Geri dönüşümü sağlanan pet şişelerin ekonomiye katkısı ise 120 milyon lira civarında.
Plastik sektörü, kampanyaya gönül veren vatandaşlara mavi kapakları toplatarak ürettiği pet şişelerin geri dönüşüm sorumluluğundan kurtuluyor mu? Elbette hayır… “Sorumlu Endüstri” misyonu ile hareket eden plastik sektörü ürettiği ambalajların yaklaşık yüzde 44’lük bölümünü geri dönüşüme kazandırmak zorunda. Bu sorumluluk, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlar aracılığı ile yerine getiriliyor. Esas önemlisi geri dönüşüm miktarları üretimde kullanılan hammaddenin özelliğine göre belirleniyor. Sonuç olarak; polipropilen malzemeden üretilen plastik kapakların toplanması pet hammaddesinden üretilen şişelerin geri dönüşüm zorunluluğunu hiçbir şekilde karşılamaz.
Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı (PAGEV) Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nin 4. Maddesinde yapılan ambalaj tanımına göre su şişeleri tartışmasız olarak ambalaj statüsündedir. Ancak kapakların ambalaj sayılıp sayılmayacağı konusunda soru işaretleri mevcuttu ve yönetmeliğe ilave edilen ek madde ile bu da giderildi. 2011 yılında ‘ambalajda bulunan destekleyici, yardımcı parçalar bütünleşik oldukları ambalajın bir parçası olarak kabul edilir’ ibaresi ile daha önce çöp olabilecek ‘kapaklar’ da ambalaj olarak kabul edilerek geri dönüşüm zorunluluğuna dahil edildi” dedi.
Son günlerde “plastik kapak toplayarak engellileri tekerlekli sandalye” ile buluşturan kampanya kullanılarak sektöre yönelik bir olumsuz algı yaratma çabası ile karşı karşıya kaldıklarını belirten Yavuz Eroğlu, “kapakların toplanması firmalarımızı geri dönüşüm sorumluluğundan kurtarıyor gibi asılsız bir söylenti ile mücadele ediyoruz. Üreticilerimiz destek verseler de bu kampanyanın hiçbir noktasında sorumluluklarından kurtulmak üzere yer almamıştır. Kampanya süresince toplanan kapaklar üreticilere ya da kampanyayı organize eden kurum/kuruluşlara değil direkt olarak yetkilendirilmiş geri dönüşüm işletmelerine ulaştırılmıştır. Geri dönüşüm işletmeleri kendilerine ulaşan kapakları miktar olarak belgeleyerek, hurda kapak bedellerini hesaplamış, Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi ile Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği gibi ilgili kurumları bilgilendirmişlerdir” diyerek sözlerine devam etti.
PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu son olarak “Yanlış bilgi ve yönlendirmeler bu tarz kampanyalara gönül vermiş binlerce insanın kafasında soru işareti yaratmaktan öteye gitmiyor. Vatandaşlarımızın kapak toplamaktan vazgeçmesi engellilerimizin umut ışığını yok ederken, hem ekonomiye hem de çevreye zarar veriyor. Bugüne kadar; kampanyanın yaygınlaşmasında büyük rol oynayan Ege Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi ve Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği (TOFD) tarafından yaklaşık altı yıllık süreçte 700 tona yakın kapak ile 2 bine yakın engelli vatandaşımıza tekerlekli sandalye sağlanmıştır. İki kurum tarafından altı yılda geri dönüşüme kazandırılan kapak miktarı sektörümüzün geçtiğimiz yıl geri dönüşüme kazandırdığı PET şişe miktarının sadece yüzde 1’ine denk geliyor. TOFD ve çeşitli kamu kuruluşları ile sivil toplum örgütleri tarafından kampanyanın devamı amaçlanıyor. Plastik sektörü ve PAGEV olarak kapakların toplanması ve engelli vatandaşlarımızın tekerlekli sandalyelerine kavuşması için kampanyanın arkasında durduğumuzu ve her türlü desteği vereceğimizi bu vesile ile tekrarlamak istiyorum” diye belirtti.
