Kalıtımsal özellikler, beslenme düzeni, çeşitli virüs ve bakteriler, kimyasal ve radyoaktif maddeler, hormonlar ve bağışıklık sistemi gibi faktörler, kanser gelişiminde önemli rol oynuyor. Her 7 kişiden biri hayatının bir döneminde kansere yakalanabiliyor. Araştırmalar kanserle mücadelede yaşam tarzı değişikliklerinin önemini ortaya koyuyor. Memorial Ankara Hastanesi Tıbbi Onkoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şeref Kömürcü, “04 Şubat Dünya Kanser Günü” öncesinde kanserden korunmak için dikkat edilmesi gerekenler hakkında bilgi verdi.
Çevresel faktörlere dikkat edin
Kanser, vücudun bir ya da birden çok organ veya bölgesini etkileyen 200’den fazla hastalık grubunu tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Belirli bir doku veya organdaki hasarlı hücrelerin kontrolsüz bir biçimde üreyerek bir kitle veya tümör oluşturmasıyla ortaya çıkmaktadır. Genetik yapıdan çevresel faktörlere kadar birçok etkenin kanser gelişiminde rolü vardır. Bunlardan en önemli ve önlenebilir olanları çevresel faktörlerdir. Bu etkenler vücuttaki normal hücre programını bozarak kanser gelişimine yol açabilirler.
Belirtilerin erken fark edilmesi tedavi şansını artırıyor
Türkiye’de en sık görülen kanserlerin önemli bölümü etkin ve kolay uygulanabilen halk sağlığı tarama yaklaşımları ile erken fark edilebilmektedir. Örneğin, meme kanseri için memede kitle, rahim ağzı kanseri için cinsel ilişki sonrası kanama, kalın bağırsak kanseri için dışkıda kan, cilt kanseri için deride şekil veya renk değiştiren cilt lekeleri, gırtlak kanseri için iki haftayı geçen ses kısıklığı erken uyarıcı belirtilerdir. Toplumun bu bulgular için duyarlı olmasıyla ilgili kanserlerin erken tanınması ve tam olarak tedavi edilmesi mümkün olabilmektedir.
Beslenme tarzınızı değiştirerek kanser riskini azaltın
Kanserin önlenmesindeki en önemli iki konu, sağlıklı besinlerin seçimi ve sigara gibi kanserojenlerden uzak durmaktır. Son çalışmalar; sebze ve meyveden zengin bir diyet, sigarasız yaşam, düzenli fiziksel aktivite ve sağlıklı vücut ağırlığının korunması ile kanser gelişiminde %40’lara varan bir azalma sağlanabileceğini göstermektedir. Bu da, her yıl dünyadaki 3-4 milyon yeni kanser vakasının önlenmesi anlamına gelmektedir. Besinler, iyi ve sağlıklı bir yaşam için gerekli olan vitamin, mineral ve lifleri; aynı zamanda koruyucu etkileri olan ve antioksidanlar olarak bilinen biyoaktif molekülleri içerirler. Bunlar vücudu kanser dahil birçok ciddi hastalığa karşı korurlar.
Kanserden korunmak için bu önerileri dikkate alın:
1- İdeal kilonuzu korumaya çalışın. Bu amaçla, fazla şeker tüketmeyin.
2- Tek yönlü beslenmeden kaçının. Gün içinde tüm besin gruplarından uygun miktarlarda tüketin.
3- Kanserden korunmada posa alımının önemini unutmayın. Bu sebeple beyaz ekmek yerine çavdar, kepek veya tam buğday ekmeğini tercih edin.
4- Pişirme yöntemi olarak fırında veya haşlamayı tercih edin. Tütsülenmiş gıdalardan uzak durun.
5- Sigara içmeyin ve içilen ortamlarda bulunmayın.
6- Hareketsizlikten kaçının, günlük fiziksel aktivitelerinizi artırmaya özen gösterin.
7- Çay ve kahve tüketimini azaltın. Günde 2-2,5 litre su tüketin.
8- Aşırı alkol alımından uzak durun.
9- Haftada 2 veya 3 kez antioksidan içeriği yüksek besinleri ve omega-3 yağ asidi içeren balığı sofranızdan eksik etmeyin. Brokoli, karnabahar, lahana gibi antioksidan içeriği yüksek besinlerin tüketim sıklığını artırın.
10- Günlük tuz tüketimini 5 gramın altında tutmaya çalışın. Salamura, turşu gibi tuz oranı yüksek yiyeceklerin tüketimi sınırlandırın.
