Çocukların gelişimi ve eğitimi için vazgeçilmez olan oyuncaklar, kültürel değerlerin sürdürülebilirliğinde de önemli bir rol üstlenirken; yerli oyuncak üreticileri ithal oyuncaklarla rekabette zorlanıyor. Türkiye’de son 5 yılda toplam 1,9 milyar dolarlık oyuncak üretimi yapılırken; bu üretimin yaklaşık yüzde 25’ini oluşturan 493 milyon dolarlık kısmı ihraç edildi. Aynı dönemde ithalat 3,1 milyar dolar olarak gerçekleşti. Son 5 yıllık oyuncak ithalatının yaklaşık yüzde 58’ini, ihracatın ise yüzde 29’luk bölümünü plastik oyuncaklar oluşturdu. İthalattaki bu yükseliş PAGEV ve oyuncak sektörünü harekete geçirdi. Oyuncak sektörünün tekrar ayağa kalkması ve yerli üretimin artması hedefiyle güçlerini birleştirdiler. Sektörün bu yöndeki çalışmalarına destek veren T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, PAGEV’in düzenlediği “Oyuncak Çalıştayı”nda sektör temsilcileri ile bir araya geldi.
Yerli oyuncak endüstrisinin korunması için çalışmalara başlayan PAGEV (Türk Plastik Sanayicileri Araştırma, Geliştirme ve Eğitim Vakfı)’in ev sahipliğinde, oyuncak sektörünün en büyük 25 firması, T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık ile İstanbul’da düzenlenen “Oyuncak Çalıştayı”nda buluştu. Çalıştayda Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın önümüzdeki üç yıllık “Türkiye Sanayi Stratejisi Eylem Planı”na ilave ettiği yerli oyuncak sektörünün; sorunları, talepleri, sektörün ilerlemesi ve gelişimi için çözüm önerileri masaya yatırıldı.
Türkiye’nin oyuncağı Çin’den…
Bugün Türkiye’de yaklaşık 800 milyon ila 1 milyar liralık bir oyuncak pazarı mevcut. Ancak ithalatın ve dolayısıyla cari açığın hızla arttığı yerli oyuncak sektöründe, üretim her geçen gün biraz daha yok oluyor. Türkiye’de son beş yıl içerisinde toplam 1,9 milyar dolarlık oyuncak üretildi ve bunun da yaklaşık yüzde 25’ini oluşturan 493 milyon doları ihraç edildi. Söz konusu dönemde ithalat rakamı 3 milyar 154 milyon dolar oldu. Toplam ithalatın yüzde 92’si ise Çin’den gerçekleşti.
Plastik sanayisi, oyuncak sektöründen aldığı payı artırmayı hedefliyor
Türkiye’de son 5 yıl içerisinde toplam 564 milyon dolarlık plastik oyuncak üretimi yapıldı. Üretimin yaklaşık yüzde 25’i olan 141 milyon dolarlık kısmı ihraç edilirken; plastikler toplam oyuncak sektörü ihracatının yüzde 29’luk bölümünü üstlendi. Aynı dönemde 1 milyar 831 milyon dolarlık plastik oyuncak ithalatı yapılırken; plastiklerin toplam oyuncak ithalatından aldığı pay ise yüzde 58 oldu.
Geçtiğimiz yıl Türkiye’de üretilen plastik oyuncaklar 136 ülkeye ihraç edildi. Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı 10 ülke; Türkmenistan, Irak, Fransa, Rusya, İspanya, Yunanistan, İran, Fas ve Romanya olarak sıralandı. Türk plastik sektörünün toplam ihracatı içinde, oyuncağın payı çok küçük olsa da oyuncak sektörü genelinde plastikler önemli bir rol üstleniyor. Ayrıca yüksek katma değer içeren oyuncaklar, plastik sanayisinin üretim ve ihracatında büyük bir potansiyel barındırıyor.
Oyuncak sektörü teşvik ve desteklerle tekrar harekete geçmeyi bekliyor
Çalıştaya katılan sektör temsilcileri, yerli ürün yatırımların desteklenmesi ve yenilenme, büyütme ve modernizasyon yatırımlarında teşviklerin arttırılması gerektiğini dile getirdi. İç piyasadaki ithal oyuncakların sağlıklı ve güvenilir olabilmesi için en önemli şart olarak sıkı bir denetim mekanizmasının kurulması istendi. Ayrıca sektör, yerli üretimin korunması amacıyla özellikle ithalata karşı ilave vergi düzenlemeleri ile tasarım desteği talep ederken; kamuoyunun yerli ürünler konusunda bilinçlendirilmesi gerektiğinin altını çizdi. Sektör temsilcileri özgün yerli oyuncakların yanı sıra Türkiye’de lisanslı katma değerli ürünler üretilebileceğini ancak üreticilerin bu konuda özendirilmesi gerektiğinin önemini vurguladı.
Çalıştayın açılışında konuşan ve Türkiye’de oyuncak sektörünü anlatan bir sunum yapan PAGEV Yönetim Kurulu Başkanı Yavuz Eroğlu “Türk oyuncak sektörünün korunması ve tekrar canlanması için plastik sektörü olarak desteklerimize devam ediyoruz. Yerli oyuncak üretiminin gelişimi açısından önerilerimizi geçtiğimiz yılın sonlarında Bakanlığımızla paylaşmış ve kendilerinden yatırımları hızlandıracak destek sözünü almıştık. Bu doğrultuda bizim için en önemli gelişme Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanımız Fikri Işık’ın oyuncak sektörünü önümüzdeki üç yıllık ‘Türkiye Sanayi Stratejisi Eylem Planı’na alması oldu. Kendilerine ve tüm Bakanlığımıza bu vesile ile destekleri için teşekkür ediyoruz. Plan kapsamında ‘Oyuncak İhtisas OSB’ kurulması hedefleniyor. Bu gelişme yerli oyuncak sanayisinin gelişmesi ve markalaşması adına atılacak büyük bir adım. Oyuncak sektörünün büyük bir bölümünü üstlenen plastik sektörü olarak bu süreci yakından takip ediyoruz ve bu doğrultuda üzerimize düşen görevleri yerine getirmeye hazırız” dedi.
Eroğlu, “Ancak tek başına OSB’ler yerli oyuncak üretiminin canlanması konusunda yeterli olmayabilir. Özellikle Çin’den ithalat korkutucu boyutlara ulaşmış durumda. Çin menşeli ithal oyuncakların tamamı zararlı denemez belki ancak aileler bu oyuncaklara karşı daha dikkatli olmalı. Oyuncak sektöründe ithalat egemenliğinin önlenmesi için öncelikle ithal ürünlere gümrüklerde alınan denetim ve koruma önlemelerinin daha da sıkı hale getirilmesi gerekiyor. İç piyasada da yerli oyuncak tercihi için yerli ürünlere uygulanan KDV oranı yüzde 8’e çekilmesi gerektiğini düşüyoruz. Ayrıca uluslararası piyasalarda Türk malı oyuncakların etkinliğinin artırılması için üreticilere kreatif tasarım konusunda destek verilmeli” diyerek devam etti.
Yavuz Eroğlu “Türkiye’nin de her yıl kutlanan bir Milli Oyuncak Günü olsun”
Cumhurbaşkanı Erdoğan ile birlikte katıldığı Çin gezisi sırasında oyuncak sektörü ile ilgili edindiği bilgilere değinen Yavuz Eroğlu, “Çin’de her yıl 1 Haziran Oyuncak Günü olarak kutlanıyor ve bu tarihte en çok oyuncak satıldığı gün oluyor. Böylesine güzel bir uygulamanın benzerinin Türkiye’de hayata geçirilmesinin yerli oyuncak sektörünün gelişimi adına oldukça yararlı olacağını düşünüyoruz. Bu doğrultuda 23 Nisan veya başka bir özel günün “Milli Oyuncak Günü” olarak ilan edilmesini diliyoruz. Böyle bir bayramla çocuklarımıza yerli oyuncak alınmasını teşvik ederken, aynı zamanda temel etik ve kültürel birikimlerimizi de aktarabiliriz. Yarattığımız yerli karakter oyuncaklarla değerlerimizi tüm dünyaya da yaymış oluruz. Böylece hem iç piyasamız gelişir hem de ihracat pazarlarında alternatif oluşturarak rekabet gücü elde ederiz” diyerek sözlerine son verdi.
T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, “Oyuncak sektörü yalnızca imalat sanayi açısından değil, Türkiye’nin ekonomik ve kültürel açısından da önemli bir yere sahip. Oyuncaklar çocuklarımızın hem fiziksel hem zihinsel gelişimi açısından büyük önem taşıyor. Ülkemizde şuan 0-14 yaş grubunu oluşturan 19 milyon çocuğun olduğunu göz önünde bulundurursak sektörün potansiyiline de daha net görürürüz. Çocuk sayısı her geçen yıl daha da artıyor. Ülkemizde eskiden oyuncağa ayrılan rakam çocuk başına 20-25 dolarken bu rakam son 5 yılda ciddi oranda arttı. Önümüzdeki 5 yılda ise iki katına çıkmasına bekliyoruz. Oyuncak pazarı Türkiye’de çok hızlı büyeyen ve gelişen bir sektör, Türkiye ekonomisindeki, payı da her geçen gün artıyor. Ancak ülkemizde şuan üretici firmalarımız bir yandan üretim yapmaya çalışırken, bir yandan da ithalatla savaşıyor” dedi.
2014 yılında dünyada toplam ticaret hacminin 135 milyar dolar civarında gerçekleştiğini belirten Fikri Işık, “2013 yılı verilerimize göre oyun ve oyuncak imalatı ülkemizde 426 milyar liralık ticaret hacmine sahip. Oyuncak sektörümüzün faaliyet kârlılığı ise yüzde 9,2. Bu imalat sanayinin ortalamasının yaklaşık bir buçuk kat üzerinde. Ayrıca sektörde 3 bine yakın istihdam oluştuğunu görüyoruz. Ancak bizler bu kârlılık ve istihdamı yeterli görmüyoruz ve yeni yatırım stratejileri ile destekleyerek daha da ileriye götürmeyi hedefliyoruz. Bildiğiniz gibi üç yıllık ‘Türkiye Sanayi Stratejisi Eylem Planı’na aldık ve önümüzdeki yıl plan kapsamında ‘Oyuncak İhtisas OSB’ kurmayı planlıyoruz. Ayrıca sektörde önemli bir yer tutan tasarım içinde teşvik planlarımız var. Tasarım ofislerini Ar-Ge merkezleri gibi desteklemeyi hedefliyoruz. Bünyesinde tasarım merkezi bulunmayan firmalarda profesyonel tasarım ofislerinden aldıkları yardımı da vergiden düşerek destek olcağız” diyerek sözlerine son verdi.
