Türkiye’de bilginin ticari varlık olarak değer görmesini sağlayacak sistematiğe ihtiyaç arttı. Özellikle uluslararası alanda rekabet hedefi olan yenilikçi firmalar da bu durumun farkında.
Teknoloji ve Lisans Yöneticileri Derneği (LES Turkey) ve Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı’nın (TTGV) ortaklaşa düzenledikleri eğitimde fikri hakların ticarileştirilmesi ve lisanslanması konuları ele alındı. Türkiye’nin artan sanayi tecrübesinin ve uluslararası rekabet gücünün de etkisiyle kuruluşlar, geleneksel varlıklarının yanında entelektüel bilgi birikimlerinin de ticari olarak değerlendirilmesine yönelik faaliyetlerine hız verdi.
Özellikle Teknoloji Trasfer Ofislerinin (TTO) ve özel sektörden teknik uzmanlar ve avukatların yoğun katılım gösterdiği eğitimle ilgili bilgi veren Teknoloji ve Lisans Yöneticileri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi ve Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı Proje Yöneticisi Evren Bükülmez 2012’den itibaren bu yıl 3.sünü gerçekleştirdikleri eğitime talebin beklenenden çok daha fazla olduğunu belirtti. KOBİ’lerin konuya ilgisinin daha da artması gerektiğini aktaran Bükülmez “KOBİ’lerin büyük firmalar karşısında güçlü konuma geçebilmeleri için patent alımı stratejik önem taşıyor” dedi.
Deneyime ihtiyaç var
Türkiye’deki fikri mülkiyet kavramı ve eko-sistemi Türk Patent Enstitüsü, TÜBİTAK, TTO’lar, TTGV ve LES Türkiye gibi kuruluşların yanında özel sektörün de katkılarıyla gelişiyor. Bilginin ticari varlık olarak değer görmesini sağlayacak bir sistematik geliştirilmesinin şart olduğunu ancak bunun gerçekleşebilmesinin de deneyim artışı ve yatırım ortamıyla olabileceğini belirten Bükülmez “ ticarileşme sürecinde piyasada arz ve talep niteliklerinin belli bir eşiğe gelmesi ve hukuki süreçlerin bunu destekler nitelikte işlemesi gerekiyor” dedi.
Buluşların değerlemesi
LES Türkiye Kurucu Üyesi Ersin Dereligil değerlemenin fiyat olarak algılanmaması gerektiğini, değerlemenin lisans bedellerini belirlemek için stratejik bir müzakere aracı olduğunu belirtti. Değerlemenin temelinin piyasa, maliyet ve gelir yaklaşımlarından oluştuğunu aktaran Dereligil “önemi ne olursa olsun ticarileştirme maliyeti yüksek olan buluşun hayata geçmesi zorlaşıyor” dedi.
Melek yatırımcılar önemli rol oynuyor
LES Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi Murat İdal buluşların finansmanı konusunda gidilen bankalara, ticarileştirmeyle ilgili verilerin kesinlikle sunulması gerektiğini belirtti. Bazı devlet ve özel bankaların belirli profesyonel kişilere raporlar hazırlattırarak buluşları kredilendirmeye başladığını aktaran İdal “buluşun değerlemesi konusunda özellikle melek yatırımcılar önemli roller oynuyor” dedi.
