Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin (IKBY) gerçekleştirdiği referandumun ardından bölgedeki siyasi, ekonomik, askeri ve sosyal sürecin nasıl ilerleyeceği merakla beklenirken, Bağdat yönetiminin ‘Ham petrol ihracatı için Türkiye ile anlaştık’ açıklaması ve Türkiye’nin de bundan sonra petrol dahil tüm ilişkilerde Irak Merkezi Hükümetini muhatap alacağını açıklaması gözleri bir kez daha Kuzey Irak’a çevirdi. Enerji uzmanlarına göre Bağdat ve Ankara’nın doğrudan anlaşması yaklaşık 12 milyar dolarlık bir ticarette Erbil’in denklem dışında kalmasını beraberinde getirebilir.
Enerji Ekonomisi Derneği Başkanı, Boğaziçi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gürkan Kumbaroğlu, Irak ve Türkiye tarafından yapılan açıklamaların süreçte yeni bir denklemi de beraberinde getirebileceğine dikkati çekti.
“Son bir yılda 208 milyon varil ham petrol taşındı”
Irak’tan Türkiye’ye gelen iki paralel boru hattı bulunduğunun altını çizen Prof. Dr. Kumbaroğlu, “Boru hattı üzerinden son bir yıl içinde Irak’tan Türkiye’ye taşınan ham petrol miktarı 208 milyon varil. Bunun yüzde 65’i Türkiye’den dünya pazarlarına gönderiliyor.” ifadesini kullandı.
“20 milyar dolarlık atıl bir potansiyel var”
Irak’tan taşınan ham petrolün bugünkü fiyatlardan yıllık 12 milyar dolar tutarında bir ticaret hacmine denk geldiğine dikkati çeken Prof. Dr. Kumbaroğlu, şöyle devam etti:
“Boru hatlarının toplam kapasitesi ise 553 milyon varil düzeyinde. 208 milyon varil kullanılıyor, bu da 345 milyon varillik bir potansiyelin atıl olduğunu gösteriyor. Kaldı ki 345 milyon varil demek bugünkü fiyatlardan 20 milyar dolar gibi çok ciddi bir kalem anlamına geliyor ve bu potansiyel atıl durumda. Irak ve Türkiye arasında geliştirilecek işbirliği ile sadece petrolde altyapısı hazır, yılda 30 milyar dolarlık bir potansiyel değerlendirilebilir.
Ayrıca, 2017 yılı Şubat ayında İran ile Irak Merkezi Hükümeti arasında Kuzey Irak petrollerinin İran üzerinden dünya pazarlarına ulaşmasını sağlayacak boru hattı inşası için bir mutabakat anlaşması imzalandığını unutmamak lazım. Petrolün yanı sıra doğalgazda da dünyanın en bakir ve ucuz çıkartılabilecek rezervleri Irak’ta bulunuyor. Nitekim Rus petrol şirketi Rosneft iki hafta önce IKBY ile 30 milyar metreküplük doğalgaz boru hattı anlaşması imzaladı.”
