Türkiye’de 1985 yılında Turgut Özal’ın başbakanlığı döneminde yasalaşıp yürürlüğe giren ‘Katma Değer Vergisi’ neredeyse evrensel bir vergi oldu. Dünyada 160’tan fazla ülkede uygulanan KDV, Malezya, Bahamalar ve Çin de vergi sistemine dâhil oldu. Körfez ülkeleri de uygulamaya başlayınca KDV, küresel ölçekte kabul gören bir vergi türü olacak.
KPMG Küresel Dolaylı Vergi Hizmetleri Başkanı Tim Gillis, KDV’nin tüm dünyada kabul gören bir vergi sistemi haline geldiğini söyledi. Gillis, dünyadaki KDV uygulamaları ile ilgili tabloyu özetledi:
“KDV/mal ve hizmet vergisi artık tüm dünyada kullanılan bir vergi türü oldu. Hindistan ile Körfez ülkeleri de KDV’yi sistemlerine dâhil edince, önemli bir istisna olan ABD dışında dünyanın neredeyse tüm ülkelerinde merkezi yönetimli bir vergi söz konusu olacak. 160’tan fazla ülkede uygulanan KDV’nin önce düşük oranlarla başladığını, zamanla yükseldiğini ve yüzde 13 ile yüzde 25 arasında bir yere oturduğunu görüyoruz. KDV’de ideal oran aralığı yüzde 15-20 arasıdır. Hükümetler aşırı ısınan bir ekonomiyi soğutmak veya durgun bir ekonomiyi ateşlemek için kısa vadede KDV ayarlamaları yapabilir. Ama bu oranlar uzun vadede enflasyonla çarpıldığında kamu ihtiyaçlarını karşılayabilecek kadar gelir elde edilmesini sağlamalı. Yüzde 15-20 aralığının üzerindeki oranlar, ülkelerin sağlam ekonomi geliştirmelerini riske atabiliyor. Daha düşük oranlar ise kamu ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli geliri sağlamıyor. Pek çok ülke eninde sonunda mal ve hizmet vergilerini bu aralığa getirecek.”
2003’ten bu yana vergi oranlarıyla ilgili uluslararası verileri toplayıp yayımlayan KPMG’nin hazırladığı raporda, Türkiye’nin de 31 yıldır hayatında olan KDV’nin dünü, bugünü, yarını anlatılıyor. Raporda ülkeye göre uygulama şeklinde ve oranlarda değişiklik gösteren KDV ile ilgili ilginç detaylar yer alıyor.
İşte ülkelere göre KDV uygulamaları:
- 2014 yılına ait dünyada uygulanan KDV ortalaması yüzde 15.83… Rakam 2015 yılında neredeyse hiç değişmedi, yüzde 15.79’da kaldı.
- Bahamalar KDV’yi vergi sistemine bu yıl dahil etti, başlangıç oranı yüzde 7.5 olarak belirlendi.
- Malezya, mevcut bazı vergileri kaldırıp KDV’yi sisteme aldı. Benzerinde yüzde 10 olan vergiyi yüzde 6’ya indirdi.
- Hindistan’da merkezi hükümet pek çok vergi türü yerine tek bir mal ve hizmet vergisi koyma konusunda adım attı. Yeni vergi türü oranının mallarda yüzde 20-24, hizmetlerde yüzde 16-20 arasında uygulanması bekleniyor. Düzenlemenin bu yıl yürürlüğe girmesi öngörülüyor.
- KDV’yi uygulamayı düşünen Körfez ülkelerinde yasal çerçevenin tamamlanmak üzere olduğu belirtiliyor. Başlangıç oranının yüzde 5 olması bekleniyor. Esnek vergilendirmeye alışık olan Körfez ülkelerindeki işletmeler yeni vergiye kaygıyla baksa da doğru tasarlanmış bir KDV’nin işletmeler için sorun yaratmayacağı vurgulanıyor.
- Çin, KDV’yi henüz bu kapsama girmeyen sektörleri de içine alacak şekilde genişletti.
- Japonya’da yüzde 8 olan KDV oranının Ekim 2015’te yüzde 10’a yükseltilmesi planlanmıştı. Bu plan 2017’ye ertelendi. Yine de 2012’de yüzde 5 olan KDV’nin giderek makul seviyeye doğru ilerlediği görülüyor.
- Avustralya, uygulamada olan KDV sistemini genişletmeyi ve oranı yüzde 10’dan muhtemelen yüzde 15’e yükseltmeyi düşünüyor.
- Sri Lanka’da KDV oranı yüzde 12’den 11’e, İzlanda’da yüzde 25,5’tan 24’e indirildi. Lüksemburg’da yüzde 15’ten 17’ye çıkarıldı.
