2012 yılında 15.3 milyar dolarlık harcamayla dünyanın en büyük satınalmalarından birini gerçekleştiren Birleşmiş Milletler (BM) örgütü, Türk üreticiler için önemli potansiyel sunuyor. Türkiye, BM’ye geçen yıl, toplam alımların binde 2,5’una denk gelen miktarda bir tedarik sağladı. Bu oranın düşük olmasının ana nedeni ‘BM usül ve esaslarının fazla bilinmemesi’ şeklinde gösteriliyor. OSTİM’de düzenlenen seminerde konuşan BM uzmanları, “Tedarikçi olmanızı ve rekabete katılmanızı istiyoruz. Rekabet bizim için oldukça önemli.” diyerek firmaları sisteme girmeye davet etti.
T.C. Ekonomi Bakanlığı koordinasyonunda, OSTİM, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve Orta Anadolu İhracatçılar Birliği (OAİB) işbirliğiyle düzenlenen “BM Alım Sistemi Nasıl Çalışır? Nasıl BM Tedarikçisi Olabilirsiniz?” seminerinde Türk üreticilerinin sisteme daha etkin katılmaları istendi. BM satınalma uzmanları, OSTİM METEM Tesisleri’nde düzenlenen programda; iş yapma usulleri, tedarikçilerden beklentiler ve BM alım pazarı hakkında açıklamalarda bulundu. Seminerin sonunda firmaların sisteme kaydı gerçekleştirildi.
“Önemli fırsatlar çıkacak”
Seminerin açılışında konuşan OSTİM Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Aydın, T.C. Ekonomi Bakanlığı’nın yönlendirmesi ve katkısıyla Savunma ve Havacılık, Medikal, İş ve İnşaat Makineleri, Yenilenebilir Enerji, Kauçuk ve Raylı Sistemler konularında küme çalışması gerçekleştirdiklerini dile getirdi. Aydın, “Firmalarımız ihtiyaç duymaları halinde, kümelenme çalışmalarımız içinde dış ticaret konularında uzman arkadaşlarımız var. Bu alanlarda desteğe hazırız. Seminerde bölgemiz ve ülkemiz için çok ciddi fırsatlar çıkacağını ümit ediyorum.” dedi.
Türkiye’nin 2013’teki payı binde 2,5
T.C. Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdür Yardımcısı Aytaç Yenal, ülkemizin 2002 yılından bu yana çok başarılı bir ihracat performansı gösterdiğini bildirdi. İhracatın 36 milyar dolar düzeyinden 2013 yılında 152 milyar dolara yükseldiğini kaydeden Yenal, “Türk ürünleri, 2000’li yılların başlarında yaklaşık 90 ülkeye ihraç edilirken 2013 yılına geldiğimizde dünyada ihracat yapmadığımız hiçbir ülke kalmamıştır.” dedi.
BM satın almalarının, Türk ihracatçıları için sunduğu potansiyele dikkat çeken Aytaç Yenal, bu alımlar içinde Türkiye’nin 2013 yılındaki payının, binde 2,5’luk orana karşılık gelen 7,5 milyon dolarla arzu edilen seviyede olmadığını ifade etti. Yenal, “Ülkemizin bu alımlardan yeterli payı almamasındaki temel neden, firmalarımızın BM mal ve hizmet satınalımlarında yeterli bilgiye sahip olmamaları, ihalelere katılıp teklif verebilmek için önceden belli usul ve esaslar dahilinde BM sistemine kayıt olarak akredite olmaları gerektiğini bilmemelerinden kaynaklanıyor.” diye konuştu.
“BM kurallarına hakim olmalısınız”
BM Satınalma Birimi Uzmanı Yavar Khan, tedarikçilerin BM ile iş yapılabilmesi için teşkilatın kural ve düzenlemelerine hakim olunması gerektiğini söyledi. “Birleşmiş Milletlerle İş Yapmak” isimli sunumunda önemli bilgiler aktaran Khan, BM’nin 2012 yılında 15.3 milyar dolar alım yaptığını, bu harcamaların üye devletler tarafından finanse edildiğini söyledi. BM Uzmanı, “BM, farklı kuruluşlardan oluşmuş bir yapıdır. Fonlar vardır. Bütün bu yapı içerisinde herkesin değişik görevleri ve finansman kaynakları bulunuyor. Farklı satınalmalar gerçekleştiriyorlar. Genel olarak çeşitli ajanslarla, gıda ve tarım organizasyonu FAO ile çalışıyoruz. Bunun dışında uluslararası standartların ortaya konulması konusunda görev yapıyoruz. Bu noktada potansiyel tedarikçiler olarak şunu bilmeniz gerekiyor: Kurallarımız birbiriyle aynı ama farklı satın alma süreçlerini yaşıyoruz.” hatırlatmasını yaptı.
Khan sunumunda şu noktalara temas etti: “BM, 2012 yılında 15.3 milyar dolar alım yaptı. Bu harcamalar üye devletler tarafından finanse ediliyor. Bizimle iş yapmak istiyorsanız, bizim kurallarımıza ve düzenlemelerimize hakim olmalısınız. Sizlerin tedarikçi olmanızı ve rekabete katılmanızı istiyorum. Rekabet oldukça önemli. Firmaların alımlarda bütün taleplerimizi karşılıyor olması gerekiyor. Diğer yandan geçmiş deneyimlerini inceliyoruz ve en iyi teklifi vereni buluyoruz. Hava taşımacılığı, kimyasal ve petrol ürünleri gibi konularda milyarlarca dolarlık satın almalar gerçekleştiriyoruz. 2013’te BM fonları arasından satınalma birimi olarak 3 milyar dolar para harcadık.”
Teklif verirken bunlara dikkat!
Yavar Khan, firmaların teklif verirken sıkça düştüğü hataları da şöyle sıraladı: Piyasa araştırması oldukça önemli, bunlar dikkatli bir şekilde gerçekleştirilmeli. Teklifle ilgili bir talep aldığımız zaman iki tane zarf olmalı; birinci zarfın içinde finansla ilgili, ikinci zarfın içinde de tüm teknik konular yer almalı. Genellikle ikisi tek zarfın içine konuluyor; bu durumda da firma diskalifiye oluyor. Tekliflerin kapanış tarihleri var. Bazı şirketler saat farkından dolayı yanlış başvuruda bulunuyorlar. Talimatların çok dikkatli okunması ve başvuruların zamanında yapılması gerekiyor.
“Sistem otomatik olarak eşleştiriyor”
İkinci konuşmacı BM Satınalma Uzmanı Christopher Hutton da “Birleşmiş Milletler Global Pazarı” isimli sunumunda www.ungm.org portalını tanıttı. Bilgi teknolojilerini kullanarak tedarikçilere daha fazla ve hızlı cevap vermeye çalıştıklarını anımsatan Hutton, “Faaliyetlerimizi uygulayabilmek, tedarikçilerin bizimle iş yapmasını kolaylaştırabilmek için küresel bir satınalma yapısı ortaya koyuyoruz. Web sitesinde sözleşmelerin verilmesi, kayıt yapılması, ihale süreçleri ve bilgi merkezi gibi alanlar yer alıyor.” ifadelerini kullandı.
Bir şirketin BM ile çalışmak istiyorsa, bunu gerçekleştirebilmek için bazı değerlerle uyum içerisinde olmasının beklendiğini belirten Hutton’un dikkat çektiği noktalar şöyle: “BM’nin belli öncelikleri var. Bu da zaten BM üye devletleri tarafından belirlenen kurallardır. Örneğin Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti de bunlara taraftır. Mesela çevresel sorumluluklar var, çocuk işçi kullanmamanız gerekiyor. Herhangi bir BM anlaşmasını ihlal etmemeniz; örneğin bir mayın üreticisi olmamanız gerekiyor.
BM Kayıt Süreci Prosesi 3 aşamadan oluşuyor. İlkine “Temel Kayıt” ismini veriyoruz. Bu aşamada kendinizle ilgili temel bilgiler sağlıyorsunuz. Hangi ülkelerle hangi, teknik alanlarda ve sektörde çalışmak istediğinizle ilgili bilgi veriyorsunuz. Çalıştığınız alanları BM’ye ilettikten sonra sistem bunu otomatik olarak gözden geçirecek. Sonra sizi Dünya Sağlık Örgütü, BM Genel Sekreterliği, UNİCEF gibi kuruluşlarla eşleştirmeye çalışacaktır.”
Birleşmiş Milletler Satınalma Sistemi Tarafından
Tedarik Edilen Temel Kalemler:
v MAL: Gıda, İlaç Tedarikleri, Araç, Bilgisayar ve Yazılım, Barınma, İletişim Araçları, Laboratuvar araçları, Kimyasallar, İnşaat Malzemeleri
v HİZMETLER: Güvenlik Hizmetleri, Dış Kaynaklı Personel Hizmetleri, Mühendislik Hizmetleri, Konstrüksiyon, Kurumsal Hizmetler, Yük Taşımacılığı Hizmetleri, Baskı Hizmetleri ve Ekipman Kiralama, Danışmanlık Hizmetleri, İletişim Hizmetleri
